Als Europa bedrijven als Google, Facebook of Apple wil voorbrengen, dan moet het kiezen voor een sterke overheid die de markt vormgeeft op een innovatieve manier. Dat zegt Mariana Mazzucato, econoom aan de Universiteit van Sussex in Engeland. Ze geeft ook geregeld advies aan Europese beleidsmakers.
In een verrassend praatje op Ted.com, het videoplatform dat ideeën verspreidt, zegt Mazzucato dat EU-beleidsmakers zich wel eens het hoofd breken over de vraag waarom Europa geen vernieuwende bedrijven in het rijtje van Google of Apple voortbrengt. Ze peinzen zich suf over het geheim van de Amerikaanse techhub Silicon Valley. Vaak komen ze dan uit bij de rol van de overheid. De overheid in Europa is te groot en heeft niet toegelaten dat er zich een sterke markt ontwikkelde voor risicokapitaalverstrekkers en voor de commercialisering van nieuw ontwikkelde technologieën. Net die twee zaken zijn grote troeven van Silicon Valley. De staat zou zich moeten beperken tot haar basistaken en alleen ingrijpen als de markt faalt, is hun redenering.
Die redenering spreekt Mazzucato tegen. Een innovatief toestel als de iPhone kon enkel ontwikkeld worden nadat de staat investeerde in innovatie, risico’s nam en zelf voor durfkapitaalinvestering zorgde. De meeste succesfactoren van de iPhone zijn ontwikkeld door of dankzij de staat, niet zelden het leger: het internet, mobiele telefoonnetwerken, gps, microchips, siri en het aanraakscherm. Pas nadat die innovaties waren gebeurd, was Apple aan zet. Ook in andere sectoren, de farmasector bijvoorbeeld, zag ze dat de overheid in de VS niet alleen de markt moet herstellen bij marktfalen, maar de markt actief mee moet vormgeven.
Ze pleit ervoor de staat niet te zien als een trage, risicoaverse mastodont met een beperkte rol, maar om te kiezen voor publiek-private samenwerking, waarin de overheid zelf volop innoveert, risico’s neemt en investeert.
-Auteur: Benny Debruyne
