Bitcoins, Fact of Fictie?

door 12 december 2017

De afgelopen weken was het zover, de magische grens van tien­dui­zend dollar voor de bitcoin was beslecht. Voor de media reden er bovenop te springen, want al vanaf begin 2017 begint de groei een beetje op te vallen. Elke grens van een duizendtal dollars was reden voor een klein berichtje, gevolgd door de waar­schu­wing van een expert dat het hier toch vooral een bubble betreft. Een hype werd het genoemd, te pas en te onpas werd de tulpen­bol­len­manie uit de 17e eeuw erbij gehaald, een crash was onver­mij­de­lijk. Echt serieus werd het nog niet genomen. En wie dit voor het eerst hoort schrikt wellicht. Voor wie de bitcoin al wat langer volgt zijn deze woorden al flink aan inflatie onder­hevig geraakt. Want roepen diezelfde mensen dit al niet heel lang? Elke keer kon het niet lang meer duren. En elke keer werd dit gelogenstraft.

Doorbraak

Maar goed, de doorbraak van tien­dui­zend dollar­grens werd fees­te­lijk gevierd met de nodige extra media-aandacht. Met meer dan gemid­delde belang­stel­ling heb ik dit festijn gevolgd. Grofweg twee soorten experts heb ik zien langs­komen. Enerzijds de speci­a­listen uit de finan­ciële wereld die om het hardst roepen dat de bitcoin een hype is, een ramp voor het huidige systeem en dat het gauw over zal zijn met de pret. Aan de andere kant de early adopters, mensen die de bitcoin al in een vroeg stadium zagen zitten en daar inmiddels flink aan hebben verdiend. Zij riepen vooral dat het eind nog niet in zicht is van de stra­tos­fe­ri­sche winsten en dat ze hun coins nog even op zak houden.

Maar één groep schit­terde door afwe­zig­heid, de speci­a­listen op het gebied van bitcoin en block­chain. Jammer, want hier ligt namelijk het meest inte­res­sante deel van het verhaal. Waar veel mensen de bitcoin zien als een digitaal muntje dat op anar­chis­ti­sche wijze het bestaande esta­blish­ment probeert pijn te doen, is het in feite veel meer. Bitcoin is geen munt, maar een signaal. Een signaal van een revolutie die de komende tien tot twintig jaar over ons heen gaat komen. Een tech­no­lo­gietsunami die zijn weerga niet kent en waarvan bitcoin slechts het eerste golfje vormt. Internet of things, arti­fi­cial intel­li­gence, robo­ti­se­ring en block­chain­tech­no­logie gaan ons leven veran­deren op een wijze waar we ons nu nog nauwe­lijks een voor­stel­ling van kunnen maken. Ik zeker niet. Twee dingen weet ik echter wel zeker: dat het gaat gebeuren en dat het een enorme impact gaat hebben op ons leven. Zaken die nu nog heel normaal zijn zullen in deze periode ter discussie komen te staan en uitein­de­lijk vervangen worden door tech­no­logie. Eerder hebben we dit al gezien tijdens de komst van het internet in de jaren negentig, maar de revolutie die voor ons ligt zal alle veran­de­ringen uit het verleden in de schaduw stellen.

Bezwaren van bitcoins

De levens­wor­ste­ling waarmee dit gepaard gaat vind ik eigenlijk het meest inte­res­sante aspect aan die veran­de­ringen. Mensen zullen zich ertegen verzetten, zullen het ontkennen en zijn er bang voor. Het is heel begrij­pe­lijk menselijk gedrag dat je ziet bij elke opkomst van iets nieuws. De uitkomst staat echter bij voorbaat vast. De veran­de­ringen laten zich niet tegen­houden en zullen zich vroeg of laat nestelen in onze samen­le­ving. Mensen die zich eraan overgeven zullen weinig aanpas­sings­pro­blemen kennen. Wie zich ertegen verzet gaat een moeilijke tijd tegemoet.

Het is fasci­ne­rend om te zien hoe de oude macht kramp­achtig blijft vast­houden aan de bestaande waarden. “Er zit geen enkele waarde achter de bitcoin. Het is wat de gek ervoor geeft, enkel gestoeld op vertrouwen”, zeggen de experts. Maar analyseer eens de huidige economie. Als je ver genoeg door­fi­lo­so­feert komt alles dat van waarde is neer op vertrouwen en wat de gek ervoor geeft.

Een ander veel­ge­hoord bezwaar is het ontbreken van toezicht op de bitcoin. Maar wat vinden we als maat­schappij eigenlijk van de toezicht­hou­ders en beleids­be­pa­lers? Gaat het wel zo goed? Kijk eens wat er gebeurt in de politiek de laatste tien jaar. De groei van protest­par­tijen is niet alleen in Nederland een hot item, maar in een groot deel van de westerse wereld. Het Oekra­ï­ne­re­fe­rendum, de brexit, in zekere zin ook de verkie­zing van Trump. 

Het zijn allemaal uitingen van onvrede tegen de huidige elite. Er zijn genoeg signalen dat ‘het volk’ zich van hen afkeert. Block­chain­tech­no­logie zal de rol van de ‘trusted third parties’ veran­deren. Deze zal minder groot en anders worden. Block­chain biedt zodoende een ontsnap­ping aan de huidige finan­ciële elite. Dat er veel verzet komt vanuit die kant is niet meer dan logisch. Zij zullen alle nadelen van de nieuwe tech­no­logie uitver­groten. Maar er is niet veel voor nodig om alle schan­dalen boven water te halen die juist veroor­zaakt zijn door deze partijen. Bitcoin is zeker ook een klas­sen­strijd, om het maar eens in oud-commu­nis­tisch jargon te zeggen.

Maar het meest inte­res­sante is dat vrijwel alle artikelen en repor­tages gemaakt zijn vanuit een westers perspec­tief. Hoewel ook onze politici, rech­ter­lijke macht en finan­ciële beleids­ma­kers niet bepaald verschoond zijn van rare bokken­sprongen, hebben we het hier in de westerse wereld nog redelijk goed. De echte kracht van de bitcoin, of beter gezegd de cryp­to­cur­ren­cies, ligt dan ook in de derde wereld. Volgens de World Bank Global Findex Database 2014 hebben 2 miljard mensen geen bank­re­ke­ning en kunnen daardoor nauwe­lijks deelnemen aan de wereld­eco­nomie. Deze mensen wonen vooral in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Voor die groep zijn cryp­to­cur­ren­cies een uitkomst.

Digitale transitie

Witwassen, fraude, belas­ting­ont­dui­king en torenhoge ener­gie­kosten. Het zijn serieuze problemen die gepaard gaan met de opkomst van de digitale transitie op het gebied van waarde. Die moeten zeker niet onder­schat of wegge­la­chen worden. Ik heb er echter vertrouwen in dat dit wordt opgelost of dat er betere oplos­singen voor in de plaats gaan komen. Dat hoort nou eenmaal bij de intro­ductie van iets nieuws. Mensen zullen daar de komende tijd vol enthou­si­asme aan werken.

Wat me eveneens fasci­neert is de gedach­te­gang van de criti­cas­ters. Stel dat ze gelijk krijgen en de bitcoin crasht. Wat dan? Denken ze werkelijk dat we dan weer overgaan tot de orde van de dag en ons finan­ciële leven laten bepalen door banken en overheden waar we al zo weinig vertrouwen in hebben? Hoe het met de bitcoin afloopt weet niemand, maar dat is feitelijk ook niet inte­res­sant. De digitale munt heeft nu al zijn waarde bewezen door de block­chain­tech­no­logie op de kaart te zetten bij de gewone burger. Hiermee is de maat­schap­pe­lijke discussie daad­wer­ke­lijk geopend. Als we het toch hebben over de waarde van de bitcoin, dit is onbetaalbaar.

Kortom, ik ben ervan overtuigd dat we de afgelopen weken de doorbraak hebben gezien van het block­chain­be­wust­zijn in de samen­le­ving. Bitcoin heeft een onbe­taal­bare taak volbracht. Wat rest is toekomst­mu­ziek. Welke muziek er gespeeld wordt is ongewis, maar dat block­chain en cryp­to­cur­ren­cies onderdeel uitmaken van het orkest staat vast.

Met dank aan Herman Nekkers voor deze mooie bijdrage.

Pin It on Pinterest

Share This